Familienaam

Bij de geboorte krijgt elk kind een familienaam. In de naamgeving naar Belgisch recht is sprake van enerzijds de afstamming van vaders- en meemoederszijde en moederszijde en anderzijds de afstamming alleen van moederszijde. Bij niet-Belgen wordt de wetgeving gevolgd van het land waar het kind onderdaan van is. Hieronder wordt enkel het Belgisch recht vernoemd.

Afstamming van vaders-, meemoederszijde en moederszijde

Het kind van wie de afstamming van vaders- of meemoederszijde en van moederszijde tegelijkertijd komt vast te staan, draagt ofwel de naam van zijn vader of de meemoeder, ofwel de naam van zijn moeder, ofwel een dubbele naam in de volgorde die de beide ouders zelf kiezen. Bij onenigheid of wanneer er geen keuze gemaakt wordt, krijgt het kind de naam van de vader of de meemoeder.

Opgelet: de keuze is onherroepelijk en de gekozen naam geldt voor alle toekomstige kinderen (van dezelfde ouders).

• Eerste kind geboren na 1 juni 2014

  De beide ouders kiezen de familienaam van het kind op het ogenblik van de aangifte van de geboorte in de gemeente waar het kind geboren is. 
  • U bent beiden aanwezig bij de geboorteaangifte: u tekent beiden de verklaring van naamkeuze.
  • Eén van de ouders is niet aanwezig bij de geboorteaangifte: u brengt bij de geboorteaangifte een verklaring van naamkeuze mee, ondertekend door de beide ouders en een kopie van de Belgische identiteits- of verblijfskaart van de afwezige partner.

• Kind geboren geboren na 1 juni 2014, maar er zijn al oudere gemeenschappelijke kinderen

  De nieuwgeborene krijgt de naam van de vader, net als de oudere broers en zussen. Ouders kunnen hierbij ook naamswijziging vragen voor alle gemeenschappelijke kinderen tot 3 maanden na de geboorte van de nieuwgeborene. Geen van de andere kinderen mag meerderjarig zijn bij de aanvraag tot naamswijziging. Het is ook niet mogelijk bij een samengesteld gezin. Aanvraag tot naamswijziging gebeurt in de woonplaats van één van de kinderen. De beide ouders moeten aanwezig zijn bij de aanvraag van de naamswijziging (zij moeten immers de akte ondertekenen). Als één van de ouders overleden is, volstaat de handtekening van de aanvragende ouder.

Afstamming alleen van moederszijde

Het kind van wie de afstamming enkel langs moederszijde vaststaat, draagt de naam van de moeder (art. 335 §2 B.W.)

Erkenning door de vader of de meemoeder nadat de geboorteakte is opgesteld

Indien de afstamming van vaders- of meemoederszijde komt vast te staan na de afstamming van moederszijde, blijft de naam onveranderd tenzij de moeder en de erkenner in de erkenningsakte verklaren dat het kind de naam van de vader, de meemoeder of een dubbele naam zal dragen. Deze verklaring is mogelijk tot een jaar na de erkenning.

Naamsverandering

Iedereen die een ernstige reden heeft om van naam te veranderen, richt een schriftelijke en gemotiveerde aanvraag aan de FOD Justitie, Waterloolaan 115, 1000 Brussel. Voeg hierbij een uittreksel uit de geboorteakte, een attest van Belgische nationaliteit en een akkoordverklaring met betaling van de kosten. De koning staat uitzonderlijk een naamsverandering toe als hij oordeelt dat het verzoek op ernstige redenen steunt en dat de gevraagde naam geen aanleiding geeft tot verwarring of de verzoeker of derden kan schaden. De procedure tot naamsverandering duurt ongeveer een jaar.

Kostprijs

Binnen de zes maanden vanaf de dag dat het Koninklijk Besluit definitief is, moet u het afschrift laten registreren in het Registratiekantoor. De kosten bedragen 50 euro. Het Belgische Staatsblad publiceert het KB dat definitief wordt na 60 dagen als er geen bezwaren worden ingediend.
 
Wenst u aan uw naam een bijkomende naam of partikel toe te voegen of wilt u een hoofdletter door een kleine letter vervangen, dan betaalt u 744 euro. De koning kan onder welbepaalde voorwaarden dat recht verminderen tot minimum 496 euro.

Verbetering van naam

Als in de geboorteakte een fout is geslopen, kan dit alleen verbeterd worden door een vonnis van de rechtbank van eerste aanleg. Zo’n vonnis kan aangevraagd worden door een advocaat.